Dziennik Muzyczny

Wpis Dziennika Muzycznego numer 280

Koszalin, 16. 04. 2025 r.

Obrzydliwe kreatury. Z nich nawet nie zbudujesz postaci do opery. Ludzie bez twarzy, o których nawet zapominać nie warto, bo zapominanie to także czynność, której trzeba doko­nać. Oni nie zasługują na żadną pamięć. Zasługują na nieistnienie.

Ukazał się nakładem Bellony bardzo ciekawy i stary traktat muzykologiczny. Mówię a w zasadzie piszę o „Dialogach” Konfucjusza w tym przekładzie zwanego jako Kongzi. W 2023 roku wydana. W Warszawie. Przekład ciekawy, dopisuje się do dwu współczesnych prze­kładów, które już istnieją w obiegu muzykologicznym tegoż autora.

Czemu piszę, że to muzykologia? Nic tam więcej nie ma w tych wypowiedziach oprócz mą­drzenia się o muzyce i ceremoniale. W sumie Konfucjusz nie miał wiele do powiedzenia w żadnej dziedzinie poza tym dworskim podejściem do muzyki i ceremoniału. Pilnował tylko tego, bo na tym się znał. Szambelan pilnujący oprawy dworskiej.

Jednakże wielu przypisuje temu autorowi jakieś niemal mistyczne moce. A w tych jego sło­wach nic więcej nie ma poza muzykologią, spisanych w formie pozornego dialogu a w isto­cie z luźno poskładanych dykteryjek, gdzie wypowiada się Konfucjusz często w kontrower­sji do jakiejś drobnej scenki rodzajowej, jakiegoś pytania ucznia lub uczniów, albo jakichś władców. Takich właśnie kreatur. Małych lub dużych despotów. Plugawców ludzkich, któ­rych próbował okrasić ogładą i muzyką, aby od nich nie zalatywało truchłem za ich nędz­nego życia.

Brudas umysłowy, małostkowy i drażliwy na swoim punkcie prostak nie zmieni się nawet pod wpływem takiego Konfucjusza. Zawsze będzie rozpadającym się ścierwem walącym na całą okolicę swoją zgnilizną, zbrodnią i głupotą. Naperfumowanie go muzyką i konwe­nansem utrwalonych tradycją czynności pokazywanych publicznie niczego tu nie ukryje. Brudas umysłowy zostaje brudasem, gdy go wykąpać w świeżym nurcie muzyki.

Muzyka jest zawsze ożywcza, nawet ta zastarzała i tradycyjna. Często trafia bowiem do no­wego mózgu i nowego serca, które jej nie znały dotąd. Jest dla nich tchnieniem czegoś od­krywczego pomimo tego, że to oklepany staroć dla innych. Ile lat ma rock and rolle? Po­obijany we wszystkich stacjach i rozgłośniach, poniewierany przez plebs i wyniosłych znawców. A gdy trafi nową ofiarę, która sama się pcha w to nieszczęście, ta spija go jak coś świeżego i odkrywczego.

Tak było i w czasach Konfucjusza. Jego muzykologia, umiłowanie tradycji i skostniałej ety­kiety dworskiej z jej szatami, czynnościami i minami. Czy możemy mu mieć to za złe? A kto ma? Jedynie ci, którzy nie kochają muzyki, będą nad tym jęczeć i rozpaczać. Jest to obrona tego, co nazywa się muzyką chińską, zwaną przez Europejczyków duszeniem kota, ale ciągle jakiejś muzyki. A gdzie nasza muzyka z tamtych epok? Pożarły ją te obrzydliwe kreatury, które teraz też się mądrzą, jakby to oni poznali tajemnicę muzyki a są zwykłymi prymitywnymi gburami.

O nich nie rozmawiajmy. Idzie Zmartwychwstanie Pana Naszego Jezusa Chrystusa. Nie oglądajmy się na złych ludzi. Niech nam nie przygrywa przy tym tradycyjna chińska muzy­ka i nie towarzyszą jej korowody. Sami mamy swoją własną – muzykę i powłóczysty rytu­ał, nawet jeśli dzisiaj nasza muzyka została wyrugowana do taniej rozrywki dla gawiedzi.

Andrzej Marek Hendzel